Επισκέπτες σελίδας:

Πέμπτη 4 Αυγούστου 2022

ΒΑΛΙΑ ΚΑΛΝΤΑ

Ο Εθνικός Δρυμός Πίνδου, γνωστός & ως Βάλια Κάλντα -που σημαίνει ζεστή κοιλάδα στα βλάχικα- βρίσκεται σε ιδιαίτερα δυσπρόσιτη περιοχή της οροσειράς της Πίνδου, στα όρια μεταξύ των νομών Γρεβενών & Ιωαννίνων. 

Περικλείει την προστατευόμενη περιοχή του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου. 


Ο δρυμός περιλαμβάνει την κοιλάδα της Βάλια Κάλντα & του Αρκουδορέματος καθώς & τα βουνά Λύγκος & Μαυροβούνι. 


Χαρακτηρίζεται ιδιαίτερα από την ποικιλία μορφολογικών αντιθέσεων με απότομους γκρεμούς & ορμητικούς χειμάρρους, καθώς & πυκνά δάση.


Ο Δρυμός περιλαμβάνει συνολικά 68.990 στρέμματα (τα 33.490 ανήκουν στον πυρήνα & 35.500 στη ζώνη προστασίας).


Αποτελεί έναν από τους σπουδαιότερους & παρθένους δρυμούς, ένα ολόκληρομένο αυτόνομο.οικοσύστημα.

Οι μοναδικής ομορφιάς εικόνες ξεχειλίζουν από ζωή. 

Ακόμη & η παραμικρή αποκομμένη νερολακκούβα είναι γεμάτη βατράχια & τρίτωνες. 

Μόλις στερέψει, τα μικρά αυτά ζώα τυλίγονται στα σάλιο τους & περιμένουν υπομονετικά πότε θα ξαναγεμίσει νερό για να ζωντανέψουν ξανά. 


Επίσης, εδώ ζουν ζώα απειλούμενα με εξαφάνιση, όπως η καφέ αρκούδα (Ursus arctos) -από τα πλέον απειλούμενα με εξαφάνιση είδη- & το αγριόγιδο (Rupicapra rupicapra balcanica), σπάνια αρπακτικά όπως ο χρυσαετός (Aquila chrysaetos), αμφίβια όπως ο αλπικός τρίτωνας (Triturus alpestris).

Είναι από τους τελευταίους βιότοπους της καφέ αρκούδας, του αγριόγατου & του αγριόγιδου, καθώς & χώρος όπου καταφεύγουν να ξεχειμωνιάσουν 

τα πιο σημαντικά είδη της ελληνικής πανίδας.

Ολόκληρη η περιοχή αποτελεί τον σημαντικότερο ίσως βιότοπο της αρκούδας στη χώρα μας. 


Αλλα μεγάλα θηλαστικά, όπως το αγριόγιδο, το ζαρκάδι, ο λύκος, (ελάχιστοι) το αγριογούρουνο, η βίδρα, έχουν βρει εδώ ένα από τα τελευταία τους καταφύγια. 

Η παρουσία τους, ιδιαίτερα της αρκούδας & της βίδρας, πιστοποιεί την υγεία του περιβάλλοντος. 

[Είναι πιθανή κατά πολλούς ακόμη & η ύπαρξη του λύγκα, του μεγαλύτερου αιλουροειδούς που υπήρχε στη χώρα μας, του ζώου - φαντομά, που η εξαφάνισή του ή μη καλύπτεται από πυκνό μυστήριο.]


Ο δρυμός καλύπτεται από εκτεταμένα δάση κωνοφόρων & οξιάς & πάρα πολλά είδη ενδημικών φυτών των Βαλκανίων 

& της Ελλάδας (ανάμεσά τους το ενδημικό φυτό της περιοχής Centaurea vlachorum, που ονομάστηκε έτσι προς τιμήν των Βλάχων που κατοικούν στα γειτονικά χωριά).


7 από αυτά τα είδη προστατεύονται σε ολόκληρο τον κόσμο. 


Φιλοξενεί περισσότερα από 80 είδη πουλιών,  (11 από τα οποία είναι αρπακτικά) ορισμένα είναι & προστατευόμενα. 

Μερικά από αυτά τα πουλιά είναι γεράκια, γερακίνες, αετοί, γύπες & ο βασιλαετός, όπως επίσης πουλιά του δάσους & των νυκτόβιων.

 

8 από τα 10 είδη δρυοκολαπτών που απαντώνται στην Ευρώπη υπάρχουν εδώ. 


Αποτελεί καταφύγιο για κάθε λογής άγριο ζώο. 

Άλλα σπάνια θηλαστικά που ζουν εκεί 

είναι η βίδρα, το ζαρκάδι & ο αγριόγατος. 


Στα ποτάμια της κοιλάδας συναντάμε 2 σπάνια είδη πέστροφας 

(Trutta fario &  Salvelinus fontinalis). 


Οι έλληνες & ξένοι ειδικοί προσδίδουν στον δρυμό μοναδικό οικολογικό & ερευνητικό ενδιαφέρον γιατί συνδυάζει το τοπίο μοναδικής αισθητικής, με τον βιότοπο μεγάλης ποικιλίας χλωρίδας & πανίδας & την ενδιαφέρουσα γεωμορφολογική σύνθεση σε εθνική & πανευρωπαϊκή κλίμακα. 

Εχουν καταμετρηθεί 30 είδη δένδρων & θάμνων με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, πολλά από τα οποία είναι σπάνια. 

Ορισμένα μάλιστα φυτρώνουν μόνο εδώ & σε κανένα άλλο σημείο της Γης, όπως η Κενταύρια η βλαχική η οποία ονομάστηκε έτσι προς τιμήν των Βλάχων που κατοικούσαν σε αυτά τα βουνά. 


Εδώ ο επισκέπτης ίσως έχει την ευκαιρία να θαυμάσει την παραμυθένια ομορφιά του Amanita muscaria, ενός δηλητηριώδους κόκκινου ή πορτοκαλί μανιταριού που κοινώς λέγεται "ζουρλομάνταρο".

Επιπλέον, υπάρχουν & πολλά άλλα είδη σπάνιων -& όχι μόνο- μανιταριών.


Ακόμα είναι μέρος πολλών ερπετών, όπως οχιές, σαύρες, σαλαμάνδρες, αστρίτες.


Η κήρυξη του Εθνικού Δρυμού, το 1966, είχε πρωταρχικό σκοπό την προστασία των αιωνόβιων ρόμπολων & μαυρόπευκων της περιοχής. 


Επίσης, η περιοχή αναγνωρίστηκε από το Συμβούλιο της Ευρώπης ως Βιογενετικό Απόθεμα αποσκοπώντας στη διατήρηση αντιπροσωπευτικών δειγμάτων χλωρίδας, πανίδας & φυσικών περιοχών της Ευρώπης, ενώ αποτελεί & τμήμα του Γεωπάρκου Γρεβενών – Κοζάνης (μέλους του Παγκόσμιου Δικτύου Γεωπάρκων της UNESCO). 


Ψηλές, βραχώδεις κορυφές με υψόμετρο πάνω από 2.000 μέτρα, όπως το Αυγό (2.177 μ.), η Φλέγκα (2.158 μ.), τα Αυτιά (2.055 μ.), σπάνια πετρώματα, πηγές, χείμαρροι, το γνωστό Αρκουδόρεμα -παραπόταμος του Αώου-, αλλά & μικρές υπαλπικές λίμνες συνθέτουν ένα μοναδικό σκηνικό. 

Πυκνά δάση μαύρης πεύκης (Pinus nigra) με πυξάρι (Buxus sempervirens) & υπεραιωνόβια ρόμπολα (Pinus heldreichii ή leucodermis), αρχέγονα δάση οξιάς (Fagus sylvatica) με Galium odoratum, μακριά από την ανθρώπινη παρουσία για τουλάχιστον 200 χρόνια.


Στην περιοχή συναντώνται σπάνια & ενδημικά φυτά όπως η κενταύρεα των ορέων των βλάχων (Centaurea vlachorum), η βιόλα (Viola dukadjinica), η κοραλλόριζα η τρισχιδής (Corallorhiza trifida) & η νεοτινέα η στικτή (Neotinea maculata) ένα από τα σπανιότερα είδη της περιοχής.


Τα πετρώματα της περιοχής αφηγούνται με τον δικό τους τρόπο την ιστορία της μεγαλύτερης οροσειράς της ελληνικής χερσονήσου, της Πίνδου.

Την ιστορία μιας αρχέγονης & απέραντης εσωτερικής θάλασσας, της Τηθύος, απομεινάρι της οποίας αποτελεί η Μεσόγειος.

Οφιόλιθοι, που πήραν το όνομά τους από την πρασινωπή & λαμπερή εμφάνισή τους, που θυμίζει δέρμα φιδιού, αναδύθηκαν από τον πυθμένα του ωκεανού & εμφανίζονται σχεδόν σε όλο στο ανώτερο τμήμα της λεκάνης απορροής του ποταμού Αώου.


Περιμετρικά της Βάλια Κάλντα βρίσκονται τα χωριά Βοβούσα, Μηλιά, Κρανιά, Περιβόλι και Μικρολίβαδο.    


Για 14η ημέρα συνεχίζει να καίει η φωτιά στη Βάλια Κάλντα, στην θέση Τσακατούρα στα Γρεβενά. 

Η φωτιά παραμένει περιορισμένη αλλά εξακολουθεί να καίει αργά σε μικρή έκταση.


(Μαζί με τα πεζοπόρα τμήματα που βρίσκονται στην δύσβατη περιοχή επιχειρει & ένα ελικόπτερο τύπου Mi-8, ενώ προς το μέτωπο κατευθύνεται & ένα ελικόπτερο Erickson.)


 Τόσες μέρες καιγεται η προστατευόμενη αυτή περιοχή & τα στόματα παλι κλειστά..


#βάλιακάλντα #Βάλια_Κάλντα #ΕθνικοςΔρυμοςΠινδου

Δεν υπάρχουν σχόλια: